Eén van de puzzels van de internationale machtspolitiek is de onverwacht grote invloed van sommige kleine staten. Hoogleraar International Studies and Global History Isabelle Duyvesteyn ontdekte dat vredesmissies en ontwikkelingshulp ook macht opleveren.

Bewuste keuzes

Hoe komt het dat sommige kleine staten het lukt het om verkozen te worden tot niet-permanent lid van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties en andere staten niet. Volgens Duyvesteyn komt dit doordat deze landen bewuste politieke keuzes hebben gemaakt, die direct invloed hebben gehad op hun positie in het internationale politieke systeem.

Effectieve campagnes

Voor haar onderzoek naar het verschil in machtspositie tussen kleine staten keek Duyvesteyn onder andere naar de deelname aan internationale vredesoperaties en investeringen in ontwikkelingshulp. Wat bleek: beide activiteiten leverden positieve resultaten op bij verkiezingen van belangrijke beslissingsorganen zoals de Verenigde Naties.

Tussen goodwill en macht

Liggen er dan nog wel goede bedoelingen ten grondslag aan ontwikkelingshulp en vredesmissies? Duyvesteyn: ‘Daar twijfel ik niet aan. Maar ik twijfel er ook niet aan dat kleine staten zich ervan bewust zijn dat goodwill omgezet kan worden in een machtiger positie. De kleine staat Ghana onderschrijft met woord en daad internationale vrede en veiligheid. Het is zelfs in de grondwet van het land opgenomen. Dit heeft ervoor gezorgd dat het land als kleine staat gehoord wordt: Ghana leverde een secretaris-generaal van de VN – Kofi Annan, van 1997 tot 2006 - en werd verkozen tot niet-permanent lid van de Veiligheidsraad. Dit laat een interessant patroon zien dat om verklaring en uitleg vraagt.’ 

Neveneffect

Een voorbeeld dicht bij huis: in de jaren ’90 werd Nederland na een succesvolle campagne verkozen in de VN Veiligheidsraad. Destijds was Nederland een boegbeeld van ontwikkelingshulp; Nederland was de belangrijkste financiële donor van het ontwikkelingsprogramma van de VN. Duyvesteyn: ‘Deze hulp was in eerste instantie natuurlijk niet bedoeld als strategische zet om macht te vergaren. Maar ik sprak met een oud-ambassadeur die vertelde dat de ontwikkelingshulp wel een grote rol heeft gespeeld in onze verkiezing in de raad. Dat we er meer macht mee vergaarden, was dus een neveneffect.’

Bijzonder hoogleraarschap

Isabelle Duyvesteyn is aangesteld als hoogleraar bij het Instituut voor Geschiedenis en is hoofdzakelijk werkzaam bij de opleiding International Studies. Duyvesteyn geeft het gros van haar colleges bij International Studies, maar staat ook regelmatig achter de lessenaar bij de opleiding International Relations and Organisations.